جاذبه های گردشگری

عمارت قاضی بالا (خانه وفایی)

عمارت قاضی بالا یا خانه تاریخی وفایی در میان باغی مصفا و در کنار نهری پرآب واقع شده است. این خانه تاریخی در روستای قاضی بالا یا قاضی علیا در بخش خلجستان و در حدود 40 کیلومتری غرب قم قرار دارد.
با توجه به ساختار، تزئینات و مصالح بکار رفته، قدمت این عمارت را می‌توان به دوره اواخر قاجار نسبت داد. عمارت قاضی بالا در 22 اردیبهشت 1391 با شماره 30534 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این خانه اربابی در دو طبقه و به شکل شرقی- غربی و با ابعاد25/23×80/18متر ساخته شده است. باز بودن تمام فضاهای ساختمان به‌ویژه طبقه اول به باغ های اطراف و گردش نسیم و باد خنک در ساختمان و وجود دو مقرنس گچی که با وجود تخریب، زیبایی کم‌نظیر خود را حفظ کرده‌اند، می‌تواند از ویژگی‌های خاص این اثر محسوب شود.
خانه تاریخی وفایی جزو آثار تاریخی کمتر شناخته شده ی استان قم است که در کنار جاذبه های طبیعی روستای قاضی بالا قرار گرفته است. این اثر در طول سالیان دچار آسیب ها و تخریب های جدی شده است. به همین علت مرمت و بازسازی این اثر در برنامه های ضروری سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته و طرح مرمت عمارت قاضی بالا در مراحل اجرایی است.
منبع : chtn.ir - isna.ir

قلعه روستای دولت آباد

روستای دولت آباد قلعه ای مسکونی بازمانده از دوره قاجاریه و به نقلی دیگر مربوط به اواخر دوره زندیه است. این روستا تنها روستا در جهان است که ساکنان آن درون قلعه ای تاریخی زندگی می‌کنند. دور تا دور روستای دولت آباد را دیوارهای خشتی گلی بلند قلعه فرا گرفته که همچنان پابرجا مانده است. این روستا از نوع قلعه روستا محسوب می‌شود.
قلعه دولت آباد از نوع قلعه های دشتی و جلگه ای است که به صورت مستطیلی ساخته شده و 12 برج استوانه ای دارد که درون‌ آنها راه پله های مارپیچ برای رسیدن به محل نگهبانی وجود دارد. همچنین درون این برج ها محلی برای استراحت نگهبانان به صورت ماهرانه تعبیه شده است.
عنصر اصلی بنای قلعه خشت و گل است و در طول سالیان با وجود صدماتی که به آن وارد شده همچنان پابرجا مانده است. قلعه دولت آباد یک درب ورودی اصلی دارد که در ضلع جنوبی آن واقع است. این در بزرگ با دو لنگه چوبی عظیم، پوشیده از ورق های آهنی است که آن را از هجوم آتش و حمله مهاجمان محفوظ می‌داشت.
این قلعه دری فرعی نیز دارد که در ضلع شمالی واقع شده و برای استفاده در مواقع ضروری ساخته شده بود. بالای این در فرعی اتاقی مشرف به درون و بیرون قلعه قرار دارد که به نظر می‌آید محل استقرار فرماندهان بوده باشد.
پس از ورودی در اصلی دالانی قرار دارد که دو طرف دالان محل استقرار چهار نگهبان دیده می‌شود.
همان طور که ظاهر قلعه نشان می‌دهد، این قلعه توسط حاکمان محلی برای استقرار نظامیان ساخته شده بود و ورود غیر نظامیان به این قلعه منع می‌شد. قلعه دولت آباد در دوره قاجار محلی برای محافظت از راه ها و کنترل مردم محلی بوده است. همچنین شاهان و رجال قاجار در گذر از مسیر قم به اصفهان در این قلعه استراحت می‌کردند.
پس از مدتی با تغییر و تحولاتی که در اوضاع حاکمان محلی به وجود می‌آید، این قلعه از حضور نظامیان خالی می‌شود و دو طایفه بزرگ کوچ نشین علی مردانی و کدخدازاده در این قلعه ساکن می‌شوند. این دو طایفه تا مدتی رویه کوچ نشینی خود را حفظ کردند و برخی از فصول سال را در مناطق خارج از قلعه چادر نشینی می‌کردند.
ساکنان روستا ابتدا دور تا دور قلعه خانه هایی ساختند که به لحاظ ساختار شبیه یکدیگر بود و از یک نقشه پیروی می‌کرد. برخی از این خانه ها هم دو طبقه ساخته شده بود. اصطبل ها هم بخشی از این خانه ها بودند. خانه ها در عین سادگی با محاسبات دقیق طراحی و فرم معماری ایرانی بنا شده اند.
به دلیل امنیت قلعه بعد از مدتی مهاجرانی از شیراز، اصفهان و لرهای بختیاری به علت تبعید طایفه ای توسط حاکمان یا مهاجرت حاصل از فشار اقتصادی، ساکنان جدید این قلعه شدند. به سبب این مهاجرت ها خانه های بیشتری ساخته شد و کوچه های تودر تو به وجود آمد که خیابان شمالی جنوبی روستا، دسترسی به این کوچه ها را آسان می‌کند.
در آن زمان اطراف قلعه دولت آباد دشت ها و باغ های سرسبز، قنات ها و نهرها با آب های زلال و روان و رودخانه قمرود که در ضلع شرقی قلعه در اکثر فصول سال پرآب بود، قرار داشت و جلوه ای زیبا و آباد به این روستا می‌بخشیدند.
آب مصرفی ساکنان از چاه های کم عمقی که در برخی خانه ها و مسجد روستا حفر شده بود تامین می‌گردید. همچنین برای ذخیره آب در کنار در ورودی قلعه آب انباری احداث کردند.
در سال های اخیر خشکسالی و بی آبی باعث بیابانی شدن فضای اطراف قلعه شده و کشاورزی و دامداری اهالی روستا نیز محدود شده است. در حال حاضر خانواده های اندکی در این قلعه زندگی می‌کنند و اکثرشان از کهنسالان و میانسالان هستند. جوانان به علت خشکسالی و بیکاری به شهرها کوچ کرده اند. اما همچنان زندگی درون این قلعه ی تاریخی به شیوه ای سنتی جریان دارد. یک مغازه و مسجدی قدیمی درون این قلعه برقرار است و کشاورزان به کشت محصولات کم آب نظیر گل سرخ، زعفران، گندم و جو می‌پردازند.
رو به روی در اصلی قلعه مجموعه ای از خشت و گل وجود دارد که ابتدا کاروانسرا بوده و به عنوان شترخان هم شناخته می‌شود و بعدها تغییر کاربری داده است. همچنین آسیاب و آب انبار مجاور قلعه در فهرست آثار ملی ثبت شده اند.
بارگاه امامزاده ساریه خاتون، مقبره درگذشتگان و شهدای روستای دولت آباد در کنار امامزاده، خارج از قلعه در این روستا قابل مشاهده است و هرساله مراسمات مهم مذهبی در این مکان برگزار می‌گردد. به ویژه آیین نخل گردانی از سنت های بسیار قدیمی روستای دولت آباد است که هرساله برای عزاداری امام حسین(ع) برقرار می‌شود. نخل از ابعاد بزرگی برخوردار نیست و بخش پایین نخل که همانند تابوت است دارای 140 سال قدمت است اما بخش بالایی نخل دارای چوب های نو تر است.
مسکونی بودن این قلعه تاریخی، آثار تاریخی اطراف آن و طبیعت روستای دولت آباد آن را مستعد روستاگردی و بوم گردی کرده است، آماده سازی زیرساخت ها، حفاظت از قلعه و حضور گردشگران می‌تواند موجب رونق دوباره ی روستای دولت آباد شود.
عملیات مرمت قلعه تاریخی دولت آباد در سال 1396 از سوی سازمان میراث فرهنگی آغاز شده است. لازم به ذکر است این اثر در سال 1391 با شماره ثبت30533 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع : مستند دولت آباد : تهیه شده توسط علی جهانی
chtn.ir - isna.ir - shafaqna.com

امامزاده نورعلی

بقعه امامزاده نورعلی (ع) در بخش کهک شهرستان قم و در روستای سرسبز و خوش آب و هوای کرمجگان واقع شده است. روستای کرمجگان در فاصله 45 کیلومتری جنوب شهر قم قرار دارد. این امامزاده یکی از پر بازدیدکننده ترین امامزادگان استان قم محسوب می‌شود.
نسب شریف امامزاده نورعلی(ع) روستای کرمجگان با چهار واسطه به امام چهارم، حضرت زین العابدین(ع) منتهی می‌شود. اکثر اجداد او از بزرگان سادات حسینی در طبرستان به شمار می‌آمدند. پسر عموی ایشان امام حسن‌بن‌علی الاطروش، مؤسس دولت علویان در طبرستان است که با اقتدار کامل به مدت پنج سال بر بخش‌های وسیعی از شمال ایران حکومت می‌کرد و بنیانگذار حکومت علوی در آن نواحی بود.
پس از وفات اطروش به سال ۳۰۴ هـ. ق و اختلاف فرزندان او بر سر جانشینی وی، احمد ابوعلی فرزند امامزاده نورعلی(ع) که به صاحب الخال مشهور و در دستگاه اطروش از موقعیت ممتازی برخوردار بود به قم مهاجرت کرد و مورد احترام بزرگان این شهر قرار گرفت و کمی پس از آن نقابت سادات قم به او تفویض شد و فرزندان و نوادگان او در قم از موقعیت فوق‌العاده‌ای بهره‌مند شدند و پیوسته مورد احترام قمی‌ها بودند.
امامزاده نورعلی(ع) که از نخستین سادات اشرفی حسینی مهاجر قم است، از احترام فوق‌العاده‌ای برخوردار و به زهد و تقوی شهرت داشت. پس از مهاجرت فرزند او به قم، احترام ایشان دو چندان شد.
امامزاده نورعلی به دلیل گرمای شدید قم در فصل تابستان به یکی از روستاهای قم (کرمجگان) نقل مکان کرده تا اینکه در قرن چهارم هجری وفات یافته و در روستای کرمجگان به خاک سپرده شد.
یکی از دلایل جذب گردشگران به این امامزاده جاذبه های طبیعی روستای کرمجگان است. کرمجگان روستايي با طبيعت بکر در ارتفاعات قرار دارد. چند قله دو تا سه هزار متري اين روستا را احاطه کرده که ارتفاع زياد از سطح دريا و احاطه شدن توسط کوه‌ها و آب‌هاي زير زميني فراوان باعث سرسبزي و خوش آب و هوايي اين منطقه شده است. ‏
باغ های گردو اطراف امامزاده نورعلی را فرا گرفته است اما در سال های اخیر باغ های امامزاده به سبب استفاده نامناسب بازدیدکنندگان دچار آسیب های فراوانی شده است.
منبع : yjc.ir - mehrnews.com

مسجد جامع دزک سراوان

مسجد جامع دزک متعلق به اوائل دوره اسلامی در روستای دزک از توابع سراوان واقع شده است. این مسجد تاریخی جزو بناهای حائز اهمیت شهرستان سراوان است. این بنای تاریخی از خشت خام ساخته شده و از تنه و ساقه درخت خرما برای پوشاندن سقف آن استفاده شده است .
بنای مسجد جامع دزک فاقد کتیبه است و تاریخ دقیق ساخت آن مشخص نیست، اما با توجه به شیوه ساخت مسجد، شبستان های ستون دار، قوس های بیضی و تخم مرغی، سادگی و بی پیرایگی معماری و کلیه الحاقات آن به نظر می‌رسد که قدمت این مسجد به اوائل دوره اسلامی برمی گردد .
در سه قرن نخستین حکومت اسلامی در ایران، مساجد به شیوه‌ای بسیار ساده و به پیروی از معماری ساسانی ساخته می‌شدند. زادگاه اولین نمونه‌های معماری اسلامی ایرانی را خراسان می‌دانند، به همین سبب سبک معماری بناهای این دوران (امویان، عباسیان، طاهریان و ... )، «خراسانی» نامیده می‌شود. البته نام های دیگری هم از جمله شبستانی، عباسی و هیپو استایل نیز به این نوع سبک نسبت می‌دهند و ویژگی مشترک همه‌ آنها در نظر گرفتن سادگی بنا است .
مسجد جامع دزک در زمینی به زیربنای900 متر مربع و به شکل مستطیل با ابعاد 25متر در 35متر و با دیوارهایی به عرض1.5متر، ارتفاع 6متر تا 8متر بر روی ستون‌هایی به قطر 1.5متر در مکانی مرتفع و در نزدیکی قنات دزک بنا شده است.
مسجد جامع دزک همچون مساجد شبستانی قرون اولیه اسلام در ایران، صحنی در مرکز دارد که رواق ها (رواق غربی و شرقی) و شبستان هایی (شمالی/زمستانی و جنوبی/تابستانی) که در اطراف صحن گردآمده اند. بخش های دیگری هم در مسجد وجود دارد از جمله فضایی برای استراحت زائران، چله خانه و سرویس بهداشتی که کارکرد جانبی و فرعی دارند .
در جنوب شرق مسجد قرار دارد، مسیر پلکانی به سمت پائین به عمق 4متر به زیرزمینی راه دارد، به اتاقی مدور به ابعاد 2متر طول 1.8متر ارتفاع و 1.5متر عرض ختم می‌شود. این اتاق زیرزمینی موسوم به چله‌خانه به منظور عبادت و ریاضت نفس مورد استفاده قرار می‌گرفته که به مدت چهل روز در آن به عبادت می‌پرداختند و در این مدت جز برای نماز فرض و رفع ضروریات از آن بیرون نمی‌آمدند. و با غذای کم و خواب کوتاه این مدت را سپری می‌کردند.
از آنجا که در مساجد صدر اسلام جای مخصوصی برای محراب مشخص نمی‌کردند، در این مسجد نیز محرابی که از بیرون مشخص باشد وجود ندارد. اما محرابچه‌ای کوچک در جهت قبله و نزدیک منبر در داخل دیوار کنده‌کاری شده است. همچنین منبر خشتی نیز در شبستان جنوبی قرار دارد .
تا چند دهه پیش از در چوبی ساخته شده از درخت گز برای ورود و خروج از مسجد استفاده می‌شد که آخرین در چوبی مسجد که طبق کنده‌کاری روی آن توسط نجاری به نام «دین محمد» در سال 1318 هجری قمری ساخته شده، در حال حاضر در قسمت انتهایی ایوان جنوبی مسجد نگهداری می‌شود.
در طول این سال ها مسجد جامع دزک همواره مورد استفاده و مراجعه محلی ها و مردم منطقه بوده است و برنامه های مذهبی در آن جریان دارد. به همین دلیل در دوره های مختلف و سال های اخیر هم دست خوش تغییرات و ساخت و سازهایی شده است. مثل : تخریب ایوانها و ستون‌های شرقی برای تعریض بخش زمستانی مسجد طی سال های اخیر، تغییر در ورودی اصلی، الحاق سرویس بهداشتی و وضوخانه در ضلع جنوبی، نصب درهای الومینیومی در دوره پهلوی، موزاییک کاری کف مسجد و.... برخی از این تغییرات با فضای تاریخی مسجد ناهمگونی ایجاد کرده است .
منبع : islahweb.org - ladiez.ir

قلعه سب

قلعه سب یا سیب، مرتفع ترین بنای خشتی گلی ایران با قابلیت ضدزلزله بودن در شهرستان سیب و سوران قرار دارد. این قلعه سالم ترین اثر به جا مانده از دوره اسلامی در سیستان و بلوچستان است. قدمت این بنا به دوران صفویه باز می‌گردد که به مرور زمان توسط حکمرانان منطقه مورد تعمیر قرار گرفته و قسمت هایی به آن اضافه شده است. این بنا در دوره ی خود از اهمیت سیاسی برخوردار بوده و محل حکومت حکمرانان منطقه بود. قلعه سب در عصر افشاریه یکی از اصلی ترین مقرهای نادرشاه به حساب می‌آمد.
سِب در لغت نامه دهخدا به معنی محل چشمه‌ساران فراوان یاد شده است که این نامگذاری به دلیل وجود چشمه های زیاد در زمان های گذشته در این منطقه بوده است .
مصالح به کار رفته در این بنای تاریخی همچون دیگر بناهای شهرستان سراوان، خشت خام است و پوشش سقفی اتاق ها، تنه ی درخت خرما و شاخه ی آن به نام کرز است.
قلعه سیب روی صخره‌ای کم ارتفاع ساخته شده و ارتفاع آن به 23متر می‌رسد. از قاعده بنا هر چه به سمت بالا می‌روید، اضلاع بنا کوچکتر می‌شود. به طوری که بنا در میانه، شکل هرمی ناتمام را پیدا کرده است.
اتاق های قلعه تنها در دو طبقه آن قرار گرفته اند که مساحت آن‌ها بر اساس کاربردشان متفاوت است. اما وجه اشتراک بیشتر آنها، تاقچه‌هایی است که به عنوان گاوصندوق از آن‌ها استفاده می‌شده است.
در قسمت جنوب شرقی بعضی از اتاق ها هم تاقچه‌ای وجود دارد که در داخل آن پله هایی تعبیه شده که یکی دو متر بالاتر به یک شکاف منتهی می‌شود. ظاهرا در زمان جلسات، یک نفر به عنوان جاسوس به صورت مخفیانه در این شکاف قرار می‌گرفته تا از سوء قصد به شاه جلوگیری کند.
قلعه سب راهروهای پنهان دیگری هم دارد که حتی با یکی دوبار چرخ زدن در قلعه هم نمی‌توان راه فرار را در‌ آنها پیدا کرد. انبار، آشپزخانه، دستشویی زنانه و مردانه و آفتاب گیر بخش های دیگری هستند که در طبقات این بنا قابل مشاهده هستند .
یکی از ویژگی های بنای قلعه سب، وجود درز انبساطی در ساختمان اصلی و استفاده از لوله سفالی درسیستم دفع فاضلاب است.
علت استحکام و ضد زلزله بودن این بنا و سالم ماندن آن در طول این سال ها، استفاده از تخم گیاه توتری در کاه گل این بنا توسط سازندگان بوده است. این گیاه چسبندگی کاه گل را دوچندان کرده و مقاومت آن را در مقابل بارندگی افزایش می‌دهد .
این بنا از سال 1370 تحت نظر سازمان میراث فرهنگی است و در سال 1386 مورد مرمت و بازسازی این سازمان قرار گرفته و درحال حاضر پذیرای گردشگران است .
منبع : yjc.ir - beytoote.com - sb.isna.ir - mehrnews.com

روستای کلپورگان

کلپورگان، روستایی که به واسطه ذوق و هنر زنانش شهرت جهانی یافته است. روستای کلپورگان نخستین روستای جهانی منطقه آسیا و اقیانوسیه و دومین موزه زنده جهان(موزه زنده سفال) است. این روستا در شهریورماه سال 1396 پس از ارزیابی تیم شورای جهانی صنایع دستی یونسکو و اعلام نتایج توسط آنان، ثبت جهانی شد .
آن چه کلپورگان را از سایر نقاط متمایز کرده، هنر سفالگری است که در این منطقه قدمتی هفت هزار ساله دارد. سفال و سفالگری در تمدن ایران از جایگاه برجسته ‌ای برخوردار است و در بلوچستان نیز پیشینه آن به عصر پارینه ‌سنگی و پیش‌ از تاریخ بر می‌‌گردد. تولیدات سفال کلپورگان با سفال‌های به ‌دست ‌آمده از کاوش‌های باستان ‌شناسی در هزاره‌ های سوم پیش از میلاد در مناطق مختلف ایران و مناطقی همچون ژاپن و هند همانندی دارد.
حفظ و ماندگاری این هنر ارزشمند تاریخی مرهون تلاش های زنان و مردان روستاست. زنان بومی منطقه یگانه خالقان سفال کلپورگان هستند و این هنر ارزشمند را نسل به نسل و سینه به سینه از مادران به دختران منتقل کرده اند و گذشت زمان و حوادث تاریخ نیز نه تنها از اصالت آن کم نکرده بلکه بیش از پیش بر ارزش های هنری آن افزوده است.
آنچه سفالگری کلپورگان را از سایر نقاط متمایز کرده ویژگی های منحصر به فرد آن است به گونه ای که در ساخت سفال تمام مراحل ظریف سفالگری به وسیله زنان انجام می‌گیرد و مردان کارهایی مثل حمل خاک رس از معدن مسکوتان واقع در دو تا سه کیلومتری کارگاه، آماده کردن گل و پختن سفال را انجام می‌دهند.
همچنین آنچه توجه جهانیان را به سفال کلپورگان جلب کرده استفاده نکردن از چرخ سفالگری در تهیه سفال است به گونه ای که تمام سفالینه ها با روش های سنتی ابتدایی، بدیع و به کمک دست انجام می‌شود. طرح ها و نقش های سفال کلپورگان نیز کاملا هندسی است و تداعی نقش های باستانی است. تــزیینــات روی سفالینه ها با نمادهای تجریدی است که از نسلی به نسل دیگر به یادگار مانده است و حکایت از راز و رمــز و خواهش های روحی و درونی هنرمند از محیط اطراف و اعتقادات و باورهای او دارد و اغلب نمادها شبیه به نقوش سفالهای ما قبل تاریخ و آغاز دوره تاریخی است.
در این سفالینه‌ها لعاب به کار نمی‌رود بلکه برای تزیین و نقاشی از سنگ «تیتوک» استفاده می‌شود، این سنگ در منطقه تپه آچار در کهوران مهرستان یافت می‌شود و رنگ آن معمولاً قهوه ای یا سیاه بوده، این سنگ نوعی سنگ منگنز است و رنگی که از آن به دست می‌آید قهوه ای است.
سفال کلپورگان به شکل کاسه، کوزه، جام، قندان، قدح، پارچ و لیوان، قلک و … ساخته می‌شود و اغلب ظرف‌های ساخته شده آن نیز دارای سرپوش است که گاه خود به عنوان ظرفی مستقل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کارگاه سفالگری کلپورگان تحت عنوان موزه زنده سفال در این روستا به فعالیت می‌پردازد و در آنجا می‌توانید مراحل مختلف ساخت سفال ها توسط زنان و مردان روستا را مشاهده کنید .
طبق برنامه ی ششم توسعه دولت موظف است زیرساخت های لازم را برای نقاطی از ایران که ثبت جهانی می‌شوند فراهم کند. از برنامه‌هایی که برای توسعه این روستا در دستور کار قرار داده شده عبارت اند از : ارتقای کارگاه سفال کلپورگان به یک مجتمع پژوهشی سفال و سرامیک، ایجاد مراکز فروش سفال در روستای کلپورگان و نیز ایجاد مراکز و کمپ‌های اقامتی برای گردشگرانی که قصد بازدید از این روستا را دارند جزو برنامه‌های کوتاه مدت برای روستای کلپورگان هستند. یکی از اقدامات مهمی که قرار است صورت بگیرد بسته‌بندی و طراحی محصول سفال کلپورگان است که هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی موجب ارتقای این محصول می‌شود. مشکلات راه مواصلاتی و کمبود آب آشامیدنی نیز در این روستا باید حل شوند.
منبع : wikipedia.org - irna.ir - isna.ir - tasnimnews.com

روستای کارواندر

روستای گردشگری کارواندر از توابع مرکزی شهرستان خاش استان سیستان و بلوچستان است. این روستا از ظرفیت گردشگری بالایی برخوردار است و دارای فضایی بکر و منحصر به فرد است.
واقع شدن این منطقه زیبا و دیدنی در محور ترانزیتی خاش به ایرانشهر سبب جلوه گر شدن این منطقه شده است و مردم روستای کارواندر برای خدمت به مسافران و گردشگران اشتیاق دارند.
روستای کارواندر دارای جاذبه های طبیعی متعددی است. رودخانه ها و دره های زیبا، آبشارهای طبیعی، نخلستان های سر به فلک کشیده، شالیزارها و باغ های انار، چشم انداز های بدیعی را در این روستا ایجاد کرده اند که هر گردشگری را مجذوب می‌سازد .
پوشش گیاهی این منطقه بکر بوده و محلی مناسب برای رویش گیاهان سردسیری و گرمسیری به شمار می‌رود. صدها گونه گیاهی اعم از دارویی، خوراکی و غیره در این منطقه وجود دارد که بیشتر آنها نیز ناشناخته مانده اند که شناسایی آنها نیازمند تحقیقات است. منطقه کارواندر کثرت انواع پوشش گیاهی درختی، بوته ای و علفی و گل های زیبا را دارا است و خوشبختانه خطر نابودی و انقراض آنها به خاطر همکاری مردم و ساکنان منطقه بسیار اندک است.
در سال های اخیر برای فراهم آوردن امکانات ویژه گردشگران کوشش های زیادی صورت گرفته است و از جمله‌ آنها : احداث مجتمع گردشگری دهیاری کارواندر در جوار آبشار طبیعی این روستا و در میان کشتزارها و نخلهای سربه فلک کشیده با امکاناتی مانند آلاچیق و استراحتگاهها، سرویس های بهداشتی، کباب پزی، جام میوه و غیره، ساخت برج های نور، مرکز عرضه و فروش صنایع دستی و محصولات کشاورزی و دامی، فضاسازی محوطه آبشار شامل سکو، آلاچیق و احداث پله تا پای آبشار
در سال 1394 با مشارکت مردم، المان روستایی سبد نخل در این روستا نصب گردید. المان سبد خرما بر روی یک ستون استوانه ای با ارتفاع 3/5 متر قرار گرفته و از جنس فلز است. این سبد خرما در ابعاد 2 در 2 متر است. این سبد خرما بعنوان نماد روستا و معرفی توانمندی های منطقه طراحی و نصب شده است.
منبع : zahedan.irib.ir - dana.ir - taftanema.ir - sb.isna.ir

خانه ملاصدرا

محمد بن ابراهیم یحیی شیرازی، معروف به ملا صدرا، بنیان گدار حکمت متعالیه، سر آمد حکمای اسلامی و یکی از بزرگترین دانشمندان جهان در فلسفه ی الهی و اسلامی است که فلسفه اشراق را به نهایت اوج خود رساند. وی در سال 979 یا 980 ه .ق در شیراز دیده به جان گشود .
حکیم فرزانه جناب صدر المتالهین مدت پانزده سال در کهک به سر برد. خانه آن بزرگمرد الهی در کهک تاکنون باقی و در میان مردمان آبادی معروف است .
خانه ملا صدرا در کهک، یادگاری بازمانده از دوران سکونت این حکیم در قم است که مربوط به دوره صفویه است. خانه ملاصدرا در منتهی الیه غرب روستای کهک در محله چال حمام واقع است و پیرامون آن را خانه های روستایی با بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه کرده اند.
برای یافتن خانه ملاصدرا کافی است به انتهای بافت سنتی روستا برویم. در انتهای یکی از مسیر های هلالی شکل روستا به خانه ملا صدرا می‌رسیم. ساختمان مذکور در داخل یک باغ قرار داشته که هم اکنون قسمت زیادی از آن توسط خانه های همجوار اشغال گردیده است .
این خانه دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی با دیوار های سیاه و اندود گل و تزئینات گچبری ساده با کاربندی های زیبا در سقف چهار طرف آن فضا هایی چهار گوش مسقف بین تویزه های جناغی شکل که در مجموع، شبیه امامزاده های دوره صفوی است .
خانه ملاصدرا در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شماره ثبت ۱۸۲۱ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.